موتورخانه بخار

بخار در صنعت

بخار آب ، یکی از مهم ترین عوامل انتقال انرژی در جهان به شمار می رود. توانایی ذخیره انرژی با افزایش فشار بخار افزایش یافته و این مهم در صنایع مختلف به عنوان هسته اصلی تولید محسوب شده و از عوامل جدایی ناپذیر در صنعت به شمار می رود. کارخانجات نساجی ، رنگرزی ، مواد غذایی ، کارتن سازی ، چوب ، فوم ، پلاستیک و … همگی از بخار به عنوان عامل انتقال انرژی استفاده می کنند. همچنین بخار در تمامی بیمارستانها وجود داشته که در بخش های مختلف مانند سیستم های گرمایش و سرمایش ، رختشورخانه ، اتوکلاو و … مورد استفاده قرار می گیرد. در ساختمان های اداری ، تجاری و بعضا مسکونی که دارای زیر بنای متوسط یا بزرگ هستند ، از بخار جهت سیستم های ابزوربشن ( سیستم های جذبی جهت سرمایش ) استفاده می شود.

با توجه به موارد یاد شده ، میتوان به اهمیت بخار در ساختار صنعتی و شهری پی برد.

موتورخانه بخار

موتورخانه بخار مجموعه ای است که بخار مصرفی در آن تولید می شود. محوری ترین دستگاه در موتورخانه بخار ، مولد یا دیگ بخار است. دیگهای بخار در دو دسته کلی Firetube و Watertube تقسیم می شود. در صنایع کوچک و متوسط و در فشارهای کاری حداکثر 30 بار دیگهای بخار Firetube و در فشارهای بالاتر از دیگهای Watertube استفاده می شود.

بخش های اصلی موتورخانه بخار عبارت است از :

• سیستم پیش تصفیه آب موتورخانه بخار : آب ورودی به دیگ بخار می بایست دارای کمترین املاح و گازهای خورنده باشد. به این منظور تجهیزاتی در موتورخانه جهت بهسازی کیفیت آب ورودی به دیگ بخار متناسب با شرایط آب منطقه نصب می گردد. از این تجهیزات می توان به فیلتر شنی ، سختی گیر رزینی ، دی یونایزر ، دستگاه اسمز معکوس ( R.O ) ، دی اریتور یا بویلرمیت اشاره نمود.
• سیستم انتقال آب موتورخانه بخار : انتقال آب به داخل دیگ بخار توسط الکتروپمپ های طبقاتی ایستاده یا عمودی انجام می گیرد. همچنین در سیستم برگشت آب کندانس از پمپ های سیرکوله جهت بازگرداندن آب به منبع کندانس و انتقال آن به مدار تامین آب دیگ بخار استفاده می گردد.
• مدار انتقال بخار : بخار تولید شده از دیگ بخار خارج و وارد کلکتور اصلی بخار می شود و از آنجا توسط لوله کشی انتقال بخار که شامل لوله بدون درز ( مانیسمان ) و اتصالات مربوطه می شود به دستگاههای مصرف کننده بخار انتقال می یابد
• شیرآلات کنترلی مدار بخار : در خط انتقال بخار ، شیرآلات شامل مدار فشار شکن بخار ، مدار تله بخار ، سوپاپ اطمینان ، سپریتور ، شیرفلکه های اصلی و فرعی بخار قرار گرفته که از طریق این تجهیزات ، مقدار دبی و فشار بخار کنترل شده و هم چنین کندانس موجود در خط بخار از طریق مدار تله بخار به مدار کندانس منتقل می گردد
• مدار کندانس بخار : در اکثر موتورخانه های بخار ، بخار مصرفی بعد از انتقال انرژی در نقطه مصرف ، به صورت دوفازی آب و بخار در می آید. این سیال دو فازی از طریق مدار لوله کشی کندانس به منبع کندانس منتقل و در آنجا به حالت 100% مایع تبدیل می گردد. به واسطه دمای بالا و کیفیت بالای این آب ، برای تولید بخار بسیار مناسب می باشد که از طریق منبع کندانس به مدار بخار منتقل می گردد. هم چنین کندانس موجود در خط بخار از طریق مدار تله بخار به مدار کندانس منتقل می شود.
• مدار تخلیه دیگ بخار : در حین فعالیت موتورخانه بخار ، در داخل دیگ بخار میزان املاح و ذرات معلق در آب ( T.D.S ) افزایش پیدا کرده و از مقدار استاندارد بالاتر می رود. برای جلوگیری از این اتفاق ، سیستم تخلیه برای دیگ بخار در نظر گرفته شده است . با تخلیه حساب شده و منظم و خروج آن به داخل تانک بلودان و سپس انتقال آن به فاضلاب شهری ، کیفیت آب داخل دیگ بخار در حد استاندارد حفظ می شود.
• مدار تزریق مواد شیمیایی : برای بهسازی کیفیت آب ورودی به دیگ بخار در کنار تجهیزات پیش تصفیه دیگ بخار ، می بایست مدار تزریق مواد شیمیایی بهسازی کیفیت آب در موتورخانه بخار تعبیه گردد که با تزریق این مواد ، رسوبات موجود در آب داخل بویلر به صورت لجن ته نشین شده و با وسیله سیستم تخلیه ، از دیگ بخار خارج می گردد. هم چنین با تزریق این مواد PH آب داخل بویلر در حد استاندارد تنظیم می گردد

جا نمایی موتورخانه بخار

یکی از بخش های مهم در طراحی موتورخانه بخار ، نحوه قرارگیری تجهیزات یا جانمایی این تجهیزات است. مبحث 14 مقررات ملی ساختمان و نشریه 128 در خصوص نحوه جانمایی تجهیزات در موتورخانه ، فاصله تجهیزات از دیوار ، سقف و سایر تجهیزات اطلاعات مربوطه را ارائه داده است. در کنار این قوانین ، رعایت ساختار کلی موتورخانه بخار ، چیدمان تجهیزات ، ارتفاع قرارگیری آنها و سایر موارد نیز باید در طراحی موتورخانه بخار مورد توجه قرار گیرد.

نگهداری و تعمیرات

از دیگر ارکان مهم در تاسیسات مکانیکی بخار ، موضوع نگهداری از موتورخانه بخار می باشد. آموزش اپراتورها به منظور آشنایی با اصول نگهداری قسمت های مختلف موتورخانه بخار و نظارت بر عملکرد دقیق تجهیزات ، موضوعی است که توسط مدیران و کارفرمایان کشور کمتر مورد دقت قرار می گیرد. این امر یکی از عوامل اصلی بروز اشکال در بسیاری از تجهیزات ، تحمیل خسارتهای مالی و بعضا خسارتهای جانی در موتورخانه های بخار می گردد.

فارس بخاران – شرکتی با بیش از 40 سال سابقه در زمینه بخار

شرکت فارس بخاران به عنوان یکی از قوی ترین شرکت ها در زمینه طراحی ، نصب ، راه اندازی و نگهداری موتورخانه های بخار در کشور ، سابقه بسیار طولانی در این زمینه داشته و تخصص و تجربه این شرکت در این زمینه می تواند در راستای  طراحی و ساخت موتورخانه بخار کارا و اصولی که بالاترین راندمان ، چرخه عمر و کمترین استهلاک را به همراه دارد با صنعتگران و کارفرمایان کشور همکاری نماید.

از مهم ترین پروژه های انجام شده در این حوزه می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• طراحی نصب و راه اندازی موتورخانه بخار کارخانه پشم بافی آسیا واقع در کرمان – سال 1372
• طراحی نصب و راه اندازی موتورخانه بخار کارخانه لبنیات پاک – سال 1372
• طراحی نصب و راه اندازی موتورخانه بخار کارخانه قائم بافت اصفهان – سال 1388

برای مشاهده سایر سوابق کاری شرکت فارس بخاران به قسمت درباره شرکت مراجعه فرمایید.

تالیف کتب تخصصی

همانطور که اشاره گردید موضوع آموزش در نگهداری موتورخانه های بخار از موارد بسیار مهم در تاسیسات مکانیکی به شمار می رود. کتاب مرجع کاربردی بویلرهای آبگرم و بخار صنعتی تالیف مهندس علی فاضل مدیر فنی شرکت فارس بخاران ، به عنوان یکی از مهم ترین مراجع کشور در زمینه آشنایی با ساختار    موتورخانه های آبگرم و بخار و آشنایی با اصول اساسی نگهداری این ساختارها ، نشانی از تسلط بالای این شرکت بر این بخش مهم از صنعت بوده و می تواند در زمینه حفظ و نگهداری اصولی برای صنعتگران کشور نقشه راهی ترسیم نماید.